Sociale media, Facebook voorop, lijken wel wat op drugs:
je gebruikt ze voor je plezier, maar houdt er vaak een kater aan over.
Dat valt af te leiden uit onderzoek
naar het gebruik van Facebook onder bijna 600 Duitse studenten. De Humboldt-Universiteit
en de TU Darmstadt stelden onlangs vast dat het steeds maar bekijken van
berichten op Facebook leidt tot veel jaloezie. Wie voortdurend leest hoe
plezierig zijn digitale vrienden leven, voelt zich vaak afgunstig en
ontevreden, omdat hij het zelf niet zo goed voor elkaar heeft. Vooral berichten
over vakanties en vrijetijdsbesteding zorgen voor na-ijver.
Van alle jaloezieverwekkende ervaringen komt eenvijfde
voor rekening van Facebook, hebben de onderzoekers berekend. Het medium speelt
volgens hen dan ook een ‘kolossale’ rol in het emotionele leven van zijn
gebruikers.
Sociaal
kapitaal
Facebook, aldus de onderzoekers, presenteert een
verbazende rijkdom aan sociale informatie, waardoor gebruikers op de hoogte
blijven van elkaars wederwaardigheden. Via een slordige 30 miljard berichten
per maand verbreden Facebookgebruikers hun horizon en vergroten ze hun sociale
kapitaal. Al die gegevens vormen ook een basis voor onderlinge vergelijking op
een schaal die geen precedent kent.
Maar de enorme groei van het medium kent ook een
schaduwkant. Uit het Duitse onderzoek blijkt dat gebruikers weliswaar
voortdurend hengelen naar persoonlijke nieuwtjes, maar daar ook geïrriteerd
door raken. Gevraagd naar hun recentste bezoek aan Facebook, bleek 44 procent
positief en liefst 37 procent negatief gestemd. De onvrede bestond vooral uit
verveling, ergernis, eenzaamheidsgevoelens en frustratie, bijvoorbeeld over een
eigen bericht dat maar weinig ‘likes’ krijgt.
Prietpraat
en grootspraak
Net wat ik dacht, gromde ik toen ik de uitkomsten van de
Duitse studie bekeek. Zelf heb ik me een paar weken na mijn aanmelding op
Facebook alweer afgemeld (wat nog een hele klus bleek). Ik begreep wel dat het
een handig venster op je wijde omgeving is, maar zag mijn nieuwsgierigheid naar
anderen al gauw verdrinken in een zee van ditjes en datjes waar ik helemaal
niet naar taalde.
Behalve prietpraat leveren Facebookers ook heel wat
grootspraak, noteren de Duitse wetenschappers. Ze komen vrijwel alleen met
zonnige berichten die de suggestie wekken dat hun leven één groot feest is. Dat
stemt anderen afgunstig. In reactie daarop schroeven anderen hun belevenissen
ook op, zodat er volgens de onderzoekers een envy spiral, een ‘jaloeziespiraal’ ontstaat.
Dat we ons mooier voordoen dan we zijn, is oud nieuws. Maar
dat we daar 30 miljard keer per maand intrappen, is toch een beetje onthutsend.
