Trendvoorspeller Lidewij Edelkoort blijft er maar op
hameren: we beleven het begin van een grote romantische golf.
Romantiek was een sleutelwoord in de aflevering van Zomergasten 2012, waarin zij een avond
lang beelden en visioenen aan elkaar reeg tot een impressie van de tijdgeest.
Iets eerder had ze tijdens een trendseminar voor modeprofessionals in Amsterdam
ook al de romantiek aangewezen als belangrijk eigentijds thema. Net als onlangs
tijdens een lezing in het kader van een grote tentoonstelling over nieuwe
romantiek in Keulen. Dat laatste verhaal is net online verschenen.
Edelkoort, daar moet je tegen kunnen. Veel mensen krijgen
het heen en weer van de altijd wat mistige en toch nogal stellige bewoordingen
waarmee zij de eigen tijd duidt. Die manier van praten, in combinatie met de
sobere, wijde gewaden waarin zij zich altijd presenteert, roept gemakkelijk een
sfeer op van een zelfbenoemde profetes, een pseudo-orakel dat pretendeert uit
de nevelen de toekomst te kunnen lezen.
De jury die haar vorig jaar de Prins Bernhard
Cultuurfonds Prijs toekende en talrijke gerenommeerde opdrachtgevers denken
daar anders over. En ik ook. Trendforecasting is geen koffiedikkijken, zoals de
criticasters sneren, maar niets meer en niets minder dan het ontwikkelen van
een fijne neus voor bewegingen in het sociale en culturele leven. Ik heb me
beroepshalve ook vaker over de Zeitgeist gebogen en ik vertrouw die neus van
Lidewij wel.
Of ze gelijk heeft met haar grote nieuwe romantische golf,
vraag ik me niettemin af. Zo nieuw is die romantiek niet, ze heeft ons nooit
verlaten, schreef ik al eerder. Het verlangen naar mooier en fijner is
universeel. Daar drijft een hele verleidingsindustrie op.
Een deel van haar analyse is heel plausibel. Ze noteert
dat er voor het eerst sinds lange tijd een generatie opgroeit in moeilijke
tijden, zonder uitzicht op economische groei, met weinig kansen op een baan,
belast met hoge studieleningen, in een steeds drukkere wereld, met toenemende sociale
controle, verval van waarden en moraal, culturele uitverkoop en een suprematie
van economie boven democratie.
De enige uitweg, aldus Edelkoort, is het adopteren van de
melancholieke kijk op de wereld, die de erfenis is van de historische Romantiek
van twee, drie eeuwen geleden, en een tweede grote romantische periode creëren.
En die behelst afkeer van regels en rationalisme en toewijding aan natuur,
historie, schoonheid en verbeelding. De nieuwe romantiek zal gekenmerkt worden
door een rusteloos zoeken naar het nieuwe, het ongewone en het onverwachte.
Voor deze theorie zijn allerlei actuele illustraties te
vinden. Maar voor contrasterende theorieën óók. Als trendwatchers de laatste
decennia iéts hebben duidelijk gemaakt, is dat er allerlei trends
tegelijkertijd spelen. Voorlopig is de nerd een groter rolmodel dan de dromer,
staat bèta vaker in de schijnwerpers dan alfa en is er meer vraag naar
rekenmachines dan naar hartslagmeters. Daarnaast ligt de yup nog steeds goed in
de markt, blijft de bible-belt omvangrijk, laten aso’s zich luidruchtig gelden
en drukt ook de vergrijzing een stempel op de tijd.
Nederland is een bonte staalkaart van stammen geworden,
met allemaal hun eigen fascinaties en riten. Dus, nieuwe romantici, hartelijk
welkom, jullie vinden wel een plekje.
