Het SM-woord

Het is al dagen weer om een kleur van te krijgen. ‘Smeer je je wel goed in?’ vraagt een kennis met een bezorgde blik op mijn gebronsde kop. ‘Nooit,’ antwoord ik naar waarheid.

Ik heb een gloeiende hekel aan zalfjes en crèmes. Een mens krijgt er plakhanden van en dat is een van de ergste lijfstraffen die er bestaan. Die weerzin is irrationeel, maar onoverkomelijk. Misschien is me in mijn prilste jeugd iets verschrikkelijks overkomen dat me fobisch heeft gemaakt voor alle soorten smeersels. Maar dat woord alleen al. Smeer is smerig. Smeren is smerig. Smeersels zijn smerig. En smerig staat voor erg vies, beduimeld, gemeen, goor, laag, glibberig, kliederig, onbetrouwbaar en obsceen. Me dunkt.

Wat ook meespeelt, is dat smeren begint met een S en een M, en met SM-woorden loopt het zelden goed af. Ga maar na. Smaad is een laaghartige aantasting van iemands goede naam. Smalen is een hautaine vorm van kleineren. Een smartlap is een te simpel liedje met een te kleffe tekst. Een smakker berooft zijn tafelgenoten van alle eetlust. Een smet is een vuile vlek, een bezoedeling, maar kan ook leiden tot smetvrees: een nare obsessie.

Toegegeven: er bestaan ook een paar sm-woorden zonder smerige connotaties, zoals smaak, smelten, smeuig of smullen (bijvoorbeeld van de legendarische Citroen SM). Maar dat zijn de uitzonderingen die de regel bevestigen dat sm als begin van een woord weinig goeds belooft. Nog een rijtje voorbeelden. Wie smeekt, verkeert in de positie van iemand die afhankelijk is van andermans gunsten. Smegma is een vies goedje dat het daglicht niet kan verdragen. Smeulen is branden in het geniep, dus twee keer fout. Een smiecht is een stiekeme naarling. Een smoel is een onaangenaam gezicht. Een smoes is onecht en slap excuus. Smoezelig is een beetje smerig, dus ook smerig. Smog verstikt binnensteden en longpatiënten. Smokkel is foute handel. Smucht is een plantenziekte. Een smuigerd is een gluiperd. En smurrie is een kruising tussen bagger, derrie en drek, dus intens smerig.

Dan staat de afkorting S.M. natuurlijk ook nog eens voor sadomasochistisch. Geen kwaad woord daarover, die parafilie komt onder mijn beste vriend(inn)en voor, maar het is toch opvallend dat die S en M niet in alfabetische volgorde staan, maar zich tot het sm-spectrum bekennen. Zal een kwestie zijn van SMaak.