Nu al heimwee naar Obama

Misschien komt het door bepaalde medicijnen met bijwerkingen op het gemoed. Misschien wordt een mens naarmate hij grijzer wordt ook sentimenteler. Hoe het ook zij, ik keek naar de afscheidsrede van Barack Obama en greep naar een tissue.

Hoe goed zijn presidentschap is geweest, moeten de kenners beoordelen en daar hoor ik niet helemaal bij. Bovendien voel ik me als eenvoudig blogger eerder een mompelaar aan de Dommel dan een beschouwer van de wereldpolitiek. Maar sommige onderwerpen houden zowel leken als experts in hun ban. Wilders, bijvoorbeeld. Poetin. Trump. En Obama dus. Of de Obama’s, want the First Lady mag er in dit opzicht ook wezen.

Waarin Obama zich vooral onderscheidt, is zijn oratorisch talent. Hij is een spreker pur sang. Hij heeft er de stem voor, de blik, de timing, de humor en het gevoel voor het rake woord. Dat simpele zinnetje Yes We Can! van drie woordjes en een uitroepteken kon alleen maar zo’n bedwelmend effect krijgen omdat het werd uitgesproken zoals Obama dat deed. Ook al kon je het niet geloven, je wou het geloven.

In al die acht jaar dat we hem bezig hebben gezien, heeft hij dat speciale charisma behouden. Wat er ook viel af te dingen op zijn prestaties, hij hield dat vermogen een publiek in vervoering te brengen met een idee. Niet met sprookjes of onhoudbare beloftes, maar met gloedvolle betogen dat er ginds aan de horizon een betere toekomst wenkte. In een tijd van groeiend cynisme verspreidde hij onversneden hoop.

Hoop, daar kan ik slecht tegen. Ik luister naar serieuze commentatoren en chagrijnige criticasters, wik, weeg, knik, aarzel, maar komt er iemand langs om met verve over de hoop te vertellen, dan ben ik óm. Hoop is een onuitputtelijke krachtbron, een magneet die je vooruit trekt.

En naast die hoop belichaamde Obama ook iets anders dat me aanspreekt: fatsoen, stijl, klasse, waardigheid. Het zijn begrippen waar je momenteel niet gemakkelijk de verkiezingen mee wint, maar daarom niet minder hoogstaand. Met Trump in het Witte Huis, is het met zulke waarden gedaan. Een heer maakt plaats voor een rouwdouw, niveau voor nouveau riche. Ik heb nu al heimwee.

Bij zijn afscheidsspeech dankte Obama zijn vrouw Michelle voor haar inzet ‘met stijl, gratie en humor’. Hij schoot even vol, en met hem, schat ik, nog een paar miljoen Amerikanen, en minstens één Nederlander.