Het is de Elliotis
Tordu geworden. Dat zat zo.
Op de drukbezochte Dutch Design Week zagen we een
wondermooi krukje van geperst berkenhout dat eruitzag alsof het met
reuzenkracht uitgewrongen was zodat het de gedaante van een kleine spiraal had
aangenomen. ‘Torderen’ heet zo’n bewerking in de beeldende kunst. Vandaar dat
het krukje Tordu was gedoopt. Al was
het natuurlijk niet met de hand gedraaid, maar het resultaat van geduldig en
precies schuurwerk.
Het meubeltje bleef ons bij. We
mailden ontwerper Geert-Jan Gielen wat het moest kosten. Hij mailde terug dat
hij het ook nog in een andere uitvoering had, namelijk van meubelplaat
afkomstig van de Elliotis, een Braziliaanse dennenboom. Hij stuurde een foto
mee die een krukje met stoere nerven toonde. Deze houtsoort, schreef hij, kende
meer ‘fouten’ dan berk, meer knoesten, ogen, spleten en overlappingen, en gaf
een levendiger beeld. We vielen als een blok voor de foto en al helemaal voor
het echte object, door Geert-Jan aan huis bezorgd en nu al vertrouwd
gezelschap.
Waarom ik dit vertel? Omdat onze kersverse Elliotis Tordu een sierlijke metafoor is
voor het belang van de Fout. Wat voor dit meubeltje geldt, gaat ook op voor
veel andere zaken in het leven: het is boeiender wanneer knoesten en kerven
verslag doen van een groeiproces, dan wanneer er alleen een gladgepolijst, glanzend
oppervlak zichtbaar is.
Van een gezicht met rimpels en groeven zeggen we
waarderend dat het ‘karakteristiek’ is; een botoxgezicht oogst minder gunstige kwalificaties.
Een moedervlekje, toch eigenlijk een huidaandoening, kan een mooi gezicht nog
wat extra’s geven en staat bekend als een van de zeven schoonheden; vandaar dat
moedervlekloze vrouwen soms een kunstmatige tache
de beauté aanbrengen boven een lip. Zo vinden veel mensen ook sproeten
aantrekkelijk.
In de jazz en de blues zijn het de foute tonen, de blue notes, die de muziek spannend maken
en iets eigens geven. Ze schuren tegen het melodische aan en zorgen zo voor
uitdaging en tinteling. In een oude stad wemelt het van de ‘fouten’:
scheefgezakte huizen, verroeste bruggen, afbladderende deuren en poorten,
brutale torens die een plein overschaduwen. Maar met zulke elementen wordt een
stad juist doorleefd en charmant en honderd keer interessanter dan een
gestreken en gesteven nieuwbouwwijk.
Zo zorgen ook in de samenleving de afwijkelingen voor
leven in de brouwerij. De dissidenten zijn voor de maatschappij wat de
dissonanten zijn voor de muziek. Het is heel goed dat er zoveel brave burgers
zijn, maar het is nog beter dat er ook halve en hele gekken, dolers, wettelozen,
zelfkanters en buitenbeentjes bestaan.
In ons eigen leven kiezen we meestal voor monogamie, maar
in het filmhuis bewonderen we de casanova’s en femmes fatales. We kiezen
voor een partij die misdaad strenger wil bestraffen, maar zijn ook nieuwsgierig
als er een topcrimineel op tv komt en genieten van de slechtheid in The Godfather en Boardwalk Empire. En in ons hart vinden we het wel mooi als onze
popsterren, van Elvis tot Michael Jackson en Amy Winehouse, bezwijken voor en aan
foute geneugten. Verboden vruchten smaken nu eenmaal het lekkerst.
Sommige fouten zijn natuurlijk ál te fout, maar foutloos
is ook zo loos.
