Was ik maar een has-been

In de krant wordt iemand smalend een has-been genoemd. Prompt schiet ik vol sympathie voor de betrokkene. Kennelijk heeft hij ooit een zekere roem verworven, maar is de goegemeente hem alweer vergeten. Nou en? Misschien zegt dat wel meer over de oppervlakkigheid van de goegemeente dan over de vergeten prestatie van de ‘has been’.

Sinds de media hebben ontdekt dat de consument zich graag spiegelt aan bekende Nederlanders, is die laatste categorie niet meer aan te slepen. Aldoor worden er nieuwe talentenjachten bedacht om de aanvoer van aspirant-sterren te garanderen. Ook draaien steeds meer praatprogramma’s om BN ‘ers en gasten die dat hopen te worden. Het heeft een inflatie van het ‘stardom’ gebaard, waar vooral praatjesmakers en ijdeltuiten garen bij spinnen. En daar komen ze mee weg, want de kijk- en verkoopcijfers – steeds bepalender in medialand – lijden niet onder de egalisering van de roem.

Als de nieuwe sterren tegenwoordig van de lopende band komen, is het onvermijdelijk dat ze vaak van de B-klasse of minder zijn, en snel weer vergeten raken. Kwalijker is het als dat ook met grotere talenten gebeurt, en bijvoorbeeld een bekroond auteur of musicus na een paar lauwerloze jaren al bij het stofnest van de geschiedenis wordt geveegd. Succes is toch niet pas waarachtig wanneer het voortdurend wordt herhaald? Een verdienste verdampt toch niet zodra en het applaus stilvalt?

Een has-been… Ik wou dat ik er eentje was. Dat ik die ene prestigieuze prijs ooit had gewonnen en een of andere Koninklijke Hoogheid me de bijbehorende gouden ganzenveer had uitgereikt en dat de jury toen heerlijke woorden aan mijn werk had gewijd, waarna het mooiste meisje van de zaal me een nog heerlijker lachje had toegezonden. Wat zóu het, dat het 1989 of daaromtrent was, dus al een hele poos geleden? Het gros moest het met minder stellen en zou nooit een has-been worden.

Geen kwaad woord trouwens over al die zwoegers uit het peloton der naamlozen. De nummer één dankt zijn succes immers per definitie aan de achterblijvers. Maar niet te veel nuances: vandaag graag applaus voor de eenmalige kampioen, de vedette van voorgisteren: de niemand die op ‘n dag iemand is geweest.