Joyce meets Dings

De kop boven het krantenartikel trof me: ‘Het laatste kunstje van Paul de Nooijer.’ Die kunstenaar kende ik, want ik had hem eens uitgebreid geïnterviewd. Dat laatste kunstje sloeg op een productie waaraan Paul toen werkte, misschien wel zijn slotwerk, want hij had niet te genezen prostaatkanker.

De kop klonk cynisch. Bij een kunstje denk je aan iets wat iemand wordt geflikt, een vuile streek dus, óf aan een niet al te moeilijk trucje, maar niet aan een serieus kunstwerk over leven en dood: het project Half the Horizon van Paul en zoon Menno de Nooijer. Een theatervoorstelling met muziek en projecties, waarbij ik als tekstleverancier betrokken raakte. Inmiddels zijn we vijf jaar verder, is het stuk al vaak opgevoerd en hebben Paul en Menno ook nieuw werk gemaakt.

En nu komt er een documentaire over hen aan, die ook alweer Het laatste kunstje heet. De docu (van Jacomien Kodde) gaat 11 september a.s. in première op het Vlissingse Festival by the Sea. Paul kan desgevraagd wel grinniken om die titel: “Ik ben net Heintje Davids. Na mijn laatste keer komen er allerlei allerlaatste keren.”

Nóg iets om over te grinniken. Een van mijn tekstbijdragers voor de voorstelling betrof een bewerking van een gezongen gedicht van James Joyce over lust en libido. Vrij naar Joyce noteerde ik hoe de driften het moeilijk krijgen als er kanker in het spel komt, weemoedige woorden die Paul de Nooijer zingzeggend declameerde, zoals ook in de documentaire te zien is. Omdat de docu een Engelse ondertiteling kreeg, moest de externe vertaler mijn interpretatie van Joyce weer naar het Engels terugbrengen. Het resultaat van Joyce meets Dings meets translation lijkt uit de vulpen van een onbekend gebleven oude Britse poëet gevloeid. – Of ik heb Joyce een kunstje geflikt, zo kun je het ook zien.

Hier de drie teksten:

Joyce:

Lean out your window, golden hair

I heard you singing in the midnight air

My book is closed, I read no more

Watching the fire dance, on the floor

I ‘ve left my book

I’ve left my room

For I heard you singing through the gloom

Singing and singing, a merry air

Lean out the window, golden hair

Joyce meets Dings:

Zing maar, Sirene, in mijn oor

Altijd gaf ik jou gehoor

Ik wil nog wel, maar kan niet meer

Het vuur is uit, de vlam gedoofd,

De drift verdreven, de lust geroofd

Maar ik voel ze nog zo goed

Die nachten vol genot en gloed

Zing maar, Sirene, in mijn oor

Joyce meets Dings meets translation:

oh, siren, sing

sing into my ear

I've always lent it

to you, my dear

the fire is out

I lust no more

the urge was robbed

by the thief at my door

but oh how I still feel them

those nights filed with bliss…

oh, siren, sing

sing into my ear