In het
blad UWV Perspectief ging het weer
eens over acceptatie. Een onderwerp waarover het laatste woord nog niet
geschreven is en vermoedelijk wel nooit geschreven zal worden. Het blijft
namelijk actueel, want elk uur van elke dag trekt er wel iemand een noodlot en
staat daarmee voor de vraag of en hoe die levenspech te verhapstukken valt.
Bij het
UWV klinkt doorgaans de bekende positieve mantra, dat mensen met een beperking
zich moeten concentreren op wat ze nog wél kunnen, in plaats van te simmen over
wat er allemaal niet meer lukt; op die manier zouden ze hun verlies toch weer kunnen
ombuigen in een succes. Maar in het genoemde artikel is de toon nu eens
aangenaam genuanceerd. Zo wordt aangestipt dat al die succesverhalen verwarrend
en storend kunnen inwerken op mensen die moeite hebben met hun veranderde
positie in het leven. En dat de samenleving ten onrechte als norm stelt dat iedereen
even hard loopt, zoals psycholoog Patrick de Lusenet het omschrijft.
De
Lusenet definieert acceptatie als het herkennen er erkennen van je eigen
grenzen. Dat is op het eerste gezicht mooi geformuleerd. Maar is het eigenlijk wel
doenlijk: erkennen dat je niet meer kunt wat je kon? Een mens heeft behalve mogelijkheden
en onmogelijkheden ook herinneringen, verlangens, dromen en gevoelens. Je verstand
kan nog wel concluderen dat verlies nu eenmaal bij het leven hoort, maar in je
buik en je ziel woelt het protest en schrijnt de rouw. Hoe dapper je ook
probeert in het hier en nu te leven, je verleden laat zich niet ontkennen, het hoort
evenzeer bij je, want het heeft je gebracht tot waar je kwam. In feite is het
realistischer, aandacht voor je verlies te hebben, dan het weg te redeneren
alsof het verlorene ineens van weinig waarde was.
Neemt
niet weg dat je wel iets moet bedenken als je panne krijgt op je weg door het
leven. Wat valt er te repareren? Is er een alternatieve route? Kan het in een
lagere versnelling of met een nieuw stuur? Realisme en creativiteit, daar komt
het op aan als zich onverwachte situaties aandienen. Een hele klus, die niet
iedereen even vlot afgaat. En dat zouden de positivo’s nou eens moeten accepteren.